ekan, uning butun ko'ngli aynib, yuragidan tepaga ko'tarildi. Qo'li bilan og'zini berkitgancha xammom tarafga chopdi. Bir necha daqiqadan so'ng xammomdan rangi dokadek oppoq bo'lgan Saodat chiqib keldi.
-Ha kelin tinchlikmi?
-Tinchlik, ota, -zo'rga javob berdi u. -Tushlikda go'ja ichuvdim. Shu yoqmadi shekilli.
-Ha mayli. Onasi, kelininga chalop qilib ber. Ko'ngil aynishi qoladi. Bechora issiqda ishlayapti. Bu odatiy hol.
Xato qilganini tushungan Saodat xonasiga kirdi va oynaga qaradi. Uning yuzida aytarli tasvirlaydigan jihat yoq, qonlari yoqolib, oppoq bo'lib qolgandi. -Nahotki, nahotki. Derdi u. Endi nima qilaman? Sharmanda. Men ham qochib ketaymi Jamilaga o'xshab. Xa shunday qilaman. Erim qaytadi yoki yoq. Har holda Usmon akam meni tushunadi. U meni sevadiku, ertaga Usmon akamga hammasini aytaman, u bilan esa qochib ketamiz. Farzandimiz tug'ililadi, baxtli yashaymiz deya qornini silab qo'ydi.
Ertasi kuni Saodat odatdagidan boshqacha bo'lib chiqdi. Har safargidanda xursand edi. U har doimgi joyda turar ekan, Usmonning kelishini kutib turardi. Va nihoyat Usmon keldi. U keldi va juvonning kayfiyati yaxshiligini ko'rib sababini so'radi.
-Ha hursandsan?
-Juda yaxshi yangigim bor.-Nima ekan?
-Yaqinda ko'payishamiz.
-Nima ering kelyaptimi?
-Yoq xomiladorman...
Usmonning tanasidan sovuq ter chiqib ketdi. Uning vujudi muzlab, tanasi yengillashib qoldi. Xuddi Saodat hozir yanglish aytadigandek, yoq uzr adashibman deydigandek unga iltijoli boqib:
-Aaaaa? Dedi.
-Tushunmadingizmi? Ota bo'lasiz yaqinda.
-Kallang joyidami men qanaqasiga ota bo'laman?
-Xazillashyapsizmi? Sizdan boshqa kim ham bo'lardi...
Usmon hech nima deyolmadi. Uning miyasi ishlamay qoldi.
-Usmon aka, keling biz ham qochib ketaylik.
-...
-Bu yerda bizni hech kim tushunmaydi. Ana Bishkekka ketamiz, yoki Toshkentga. Ha Toshkentga. Axir Toshkent non shaxriku, och qolmaymiz. O'sha yerda yashaymi, mazza qilib, uchalamiz.
Nima deb javob berishni bilmayotgan Usmon.
-Ha bir ilojini qilarmiz. Hozircha hech nima qilmay tur. Men ishlarimni hal qilib olay, ketamiz.
-Xo'p...
-Haligi meni so'rashsa kasal ekan degin. Buguncha o'zing ishlay qol. Men bir chorasini topaman
Uni yana ishontirgan Usmon endi undan qanday qutulishni bilmasdi. Aylantirsa ham, o'rgiltirsa ham hech tayinli fikr kelmasdi. U baland jarlik yoqalab uyiga qaytar ekan, ko'ngli hijil edi. Undan qanday qutulsa? O'ldirsachi? Yoq yoq bo'lmaydi. Balki o'zi qochib ketsa? Yoq bu ham bo'lmaydi. Ketsa hor bo'ladi. Shundogam urush bo'lsa, hech kim unga ko'zini uchirib o'tirgani yoq. Tan olmasachi? Ha shunday qiladi. Isbotlashni talab qiladi. U shu hayollar og'ushida jar yoqasiga kelib qolganini sezmadi. Uning navbatdagi qadami, butun hayoti mobaynidagi so'ngi qadami ekanligini sezmay ushbu qadamni bosdi va bir muddat osmonga parvoz qildi...
Aaaaaaaaaaaa....
Toshdan toshga urilib, butun tanasi tanib bo'lmas darajaga kelgan Usmon jar tubida o'lik holda yotardi. Nachora, NAYZABOZning qismati shu bo'ldi.....

Saodatning ko'ngli hotirjam bo'ldi. Ular yaqin orada ketadi. Toshkentga ketadi. U yerda birorta uyga yoki xujraga joylashishadi. Usmon ikki hissa ishlaydi. Saida esa qo'lini sovuq suvga urmay bolasini tugadi. Keyin ishlari yurishib, hovli sotib olishadi. O'sha yerda ishlab, muqim qolishadi...
U shirin shirin hayollar og'ushida, omborxonadan bug'doyzorga qaytib keldi va u yerda hech kim yoqligini sezdi. Biroz vaqt o'tgach uzoqdan bir kishining halloslab yugurib kelayotganini ko'rdi va shuning yo'liga chiqib turdi. Bu kishi kolxoz suvchisi edi.
-Ha tog'a assalomu alaykum. Nima gap? Hech kim yoq?
-Eshitdingmi Usmon jardan yiqilib o'libdi.
Qishloqda ikkita Usmon bor. Biri nayzaboz Usmon, ikkinchisi Sadriddin traktorchining katta o'g'li Usmon.
Saodatning yuragi hapqirib so'radi. Ichida tinmay duo qilardi:
-Sadriddin togani o'glimi?
-Yoq........
Tamom. Saodatning orzulari chilparchin bo'ldi. Eh berahm tog'a, qaniydi ha qizim, Sadriddin vinchikni o'g'li, seni Usmoninga o'q ham urardimi desa. Afsus hayot beshafqat. Ajal degan balo so'ramasdan bostirib keladi. Saodat qanday uyga kelganini bilmadi. Uyda ham hech kim yoq edi. Hamma janozada bo'lsa kerak. Uning hayoliga birgina fikr keldi. Ha boshqa iloji yoq. Endi Usmon ham yoq. U urush tufayli bo'shab qolgan molxonaga o'tdi va qoziqqa bog'langan pishiq arqonni qo'liga oldi va stulchani shift oldiga kelg'izib, ustiga chiqdida, sirtmoqni yaxshilab bog'ladi. U Usmon bilan o'tkazgan shirin damlarini entikib esladi-da, bo'yniga sirtmoqni solib, tagidagi stulni tepib yubordi.... Na chora, XIYONATKORning qismati shu. Hayot beshafqat. Qadamingizni o'ylab bosing. Chuqur xurmat va ehtirom ila Irreparable.

Shu o'rinda hayot o'ta beshafqatligiga, asosiy aybdor kim ekanligini aytish qiyinligiga yana bir misol. Betakror shoir Usmon Nosirdan 4 misra:

Dezdemona, gunohsiz dilbar,
Jigar qonlaringni ichgan kim?
Bilaman, Otello, bilaman,
Otello haqlimi? Shoir jim....