Texas universiteti neyrobiologlari sichqonlar ustida o‘tkazilgan tajribalar orqali xotirani yaxshilashning oddiy usulini aniqladi. Yangi taassurotlar hatto ular bilan bog‘liq bo‘lmagan xotiralar mustahkamlanishiga imkoniyat yaratadi, bu miyada kimyoviy moddalar ajralib chiqishi bilan bog‘liq. Olimlar tajribasi natijalari Nature jurnalida chop etildi, deb yozadi “Daryo” nashri.
Gap shundaki, qandaydir yorqin voqea yoki ma’lumotga diqqatni qaratganda, miyada signallarni xursandchilik markaziga uzatish uchun javob beruvchi neyromediator dofamin ajralib chiqadi.
Tajriba davomida sichqonlarni qum ichiga yashirib qo‘yilgan ozuqa donlarining joyini eslab qolishga o‘rgatishdi, bu joylar har kuni o‘zgartirildi. Aniqlandiki, eksperimentgacha bo‘lgan 30 daqiqa davomida yangi tajriba orttirgan hayvonlar keyinchalik ozuqalarni qidirib topishda ham yaxshiroq natija ko‘rsatgan.
Navbatdagi eksperimentlar esa yangi tajriba miyaning havorang dog‘ deb ataluvchi qismidan dofaminning ajralib chiqishiga olib keladi. U mukofotni tezroq qo‘lga kiritishga olib keladigan harakatlar yuksak qadrlanadigan o‘rganish modeli shakllanishi uchun javobgardir.
Kimyoviy moddalarning bunday tarzda ajralib chiqishi miyaning boshqa qismidagi xotiralar mustahkamlanishini kuchaytiradi. Ustiga-ustak, u nimanidir yodda saqlash kerak bo‘lgan vaqtgacha ham, undan keyin ham yordam beradi.